Nhiều cặp vợ chồng sau khi ly hôn có nhu cầu đổi họ tên cho con, vậy khi đổi họ, tên thì có cần ý kiến của vợ cũ hoặc chồng cũ hay không? Thủ tục thực hiện thay đổi họ, tên, làm lại giấy khai sinh cho con sau khi ly hôn như thế nào? Luật sư tư vấn và giải đáp cụ thể:
Mục lục bài viết
1. Ly hôn rồi có làm giấy khai sinh cho con theo họ cha được hay không?
Kính chào Xin giấy phép, em có một vấn đề mong các luật sư giải đáp: Em làm rồi. Bây giờ, quay lại sống chung và hiện tại em đang mang thai tháng thứ 6. Em vẫn chưa làm giấy đăng ký kết hôn. Khi ly hôn em đã nộp giấy kết hôn bản phụ. Vẫn còn giữ một bản chính. Vậy em có cần đi đăng ký kết hôn lại không? Nếu không đăng ký lại em có làm giấy khai sinh cho con theo họ cha được hay không? Em xin chân thành cảm ơn!
.jpg)
thủ tục đăng ký khai sinh cho con, gọi:
Trả lời:
1.1. Đã ly hôn mà muốn xác lập lại quan hệ hôn nhân thì có cần lại không?
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 9 thì:
“Vợ chồng đã ly hôn muốn xác lập lại quan hệ vợ chồng thì phải đăng ký kết hôn.”
Vì vậy, bạn cần đăng ký kết hôn lại sau khi ly hôn để đảm bảo việc kết hôn đúng với quy định của pháp luật và việc kết hôn của bạn có giá trị pháp lý.
1.2. Nếu không đăng ký kết hôn lại thì con sinh ra có được theo họ cha trong giấy khai sinh không?
Nếu bạn sinh con mà bạn không đăng ký kết hôn thì đứa con khi sinh ra là . Việc xác định họ và quê quán cho con được quy định theo Điều 15 như sau:
“Điều 15. Đăng ký khai sinh cho trẻ chưa xác định được cha, mẹ
1. Ủy ban nhân dân cấp xã nơi trẻ đang cư trú có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho trẻ chưa xác định được cha, mẹ.
2. Trường hợp chưa xác định được cha thì khi đăng ký khai sinh họ, dân tộc, quê quán, quốc tịch của con được xác định theo họ, dân tộc, quê quán, quốc tịch của mẹ; phần ghi về cha trong Sổ hộ tịch và Giấy khai sinh của trẻ để trống.
3. Nếu vào thời điểm đăng ký khai sinh người cha yêu cầu làm theo quy định tại Khoản 1 Điều 25 của Luật Hộ tịch thì Ủy ban nhân dân kết hợp giải quyết việc nhận con và đăng ký khai sinh; nội dung đăng ký khai sinh được xác định theo quy định tại Khoản 1 Điều 4 của Nghị định này.”
Như vậy, bạn không đăng ký kết hôn lại thì con sinh ra vẫn có thể lấy hộ của người cha trong giấy khai sinh. Để trong giấy khai sinh con bạn có thể lấy họ của cha thì khi đăng ký khai sinh cho cháu tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi chị cư trú, cha của con bạn cần phải làm thủ tục nhận con trước khi làm giấy khai sinh.
Căn cứ Điều 12 hướng dẫn Luật hộ tịch và hướng dẫn Luật hộ tịch do Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành thì khi đăng ký khai sinh cho trẻ em mà có người yêu cầu đăng ký nhận cha, mẹ, con thì cơ quan đăng ký hộ tịch kết hợp giải quyết thủ tục đăng ký khai sinh và thủ tục đăng ký nhận cha, mẹ.
Cụ thể, trình tự, thủ tục tiến hành như sau:
– Cơ quan có thẩm quyền đăng ký: Ủy ban nhân dân cấp xã nơi trẻ đang cư trú.
– Hồ sơ cần chuẩn bị:
+ Tờ khai đăng ký khai sinh và Tờ khai đăng ký nhận cha, mẹ, con theo mẫu quy định;
+ Giấy chứng sinh hoặc giấy tờ thay Giấy chứng sinh theo quy định như văn bản của người làm chứng xác nhận về việc sinh; nếu không có người làm chứng thì phải có giấy cam đoan về việc sinh; trường hợp khai sinh cho trẻ em bị bỏ rơi phải có biên bản xác nhận việc trẻ bị bỏ rơi do cơ quan có thẩm quyền lập; trường hợp khai sinh cho trẻ em sinh ra do mang thai hộ phải có văn bản chứng minh việc mang thai hộ theo quy định pháp luật;
+ Chứng cứ chứng minh quan hệ cha, mẹ, con theo quy định như: Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con. Trường hợp không có văn bản này thì phải có thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha con, quan hệ mẹ con và văn bản cam đoan của cha, mẹ về việc trẻ em là con chung của hai người, có ít nhất hai người thân thích của cha, mẹ làm chứng.
– Trình tự, thời hạn giải quyết:
+ Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ giấy tờ hợp lệ, nếu xét thấy việc nhận cha, mẹ, con là đúng sự thật và không có tranh chấp, thì Ủy ban nhân dân cấp xã đăng ký việc nhận cha, mẹ, con. Trường hợp cần phải xác minh, thì thời hạn nói trên được kéo dài thêm không quá 05 ngày làm việc.
+ Cán bộ Tư pháp hộ tịch ghi vào Sổ đăng ký việc nhận cha, mẹ, con và Quyết định công nhận việc nhận cha, mẹ, con; Ghi vào sổ hộ tịch về thông tin đăng ký khai sinh.
+ Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ký và cấp cho mỗi bên một bản chính Quyết định công nhận việc nhận cha, mẹ, con và Giấy khai sinh của con. Bản sao được cấp theo yêu cầu của các bên.
>> Tham khảo nội dung:
2. Làm giấy khai sinh cho con riêng khi con sinh ra mà chưa ly hôn với chồng?
Chào Xin giấy phép. Tôi đã có con với người đàn ông khác, trước khi chưa ly hôn chồng, mà giờ tôi mới ly hôn xong. Hiện nay, tôi muốn đăng ký giấy khai sinh cho cháu bé và có tên bố ruột của cháu thì giờ tôi phải như nào? Chân thành cảm ơn luật sư tư vấn.
Trả lời:
Trong trường hợp của bạn, để làm giấy khai sinh cho con một cách hợp pháp bạn cần phải thực hiện thủ tục nhận cha cho con. Tuy nhiên, trong trường hợp này của bạn, con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân với người chồng trước của bạn, do đó, chồng cũ của bạn phải làm đơn yêu cầu tới Tòa án nhân dân cấp huyện nơi con bạn đang cư trú để yêu cầu không thừa nhận đó là con của chồng cũ của bạn.
Hoặc cha ruột của cháu cần làm tới Tòa án cấp huyện nơi con bạn đang cư trú để xác định đây là con đẻ (con ruột) của anh này. Bởi lẽ, căn cứ Điều 88 quy định như sau:
“Điều 88. Xác định cha, mẹ
1. Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng.
Con được sinh ra trong thời hạn 300 ngày kể từ thời điểm chấm dứt hôn nhân được coi là con do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân.
Con sinh ra trước ngày đăng ký kết hôn và được cha mẹ thừa nhận là con chung của vợ chồng.
2. Trong trường hợp cha, mẹ không thừa nhận con thì phải có chứng cứ và phải được Tòa án xác định.”
Để chứng minh quan hệ cha con giữa cha ruột của cháu và cháu thì người cha ruột của cháu cần cung cấp các chứng cứ để chứng minh quan hệ cha, mẹ, con theo quy định gồm một trong các giấy tờ, tài liệu sau đây:
– Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con.
– Trường hợp không có văn bản trên thì phải có thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha con, quan hệ mẹ con và văn bản cam đoan của cha, mẹ về việc trẻ em là con chung của hai người, có ít nhất hai người thân thích của cha, mẹ làm chứng.
Tòa án sẽ căn cứ vào những bằng chứng, chứng cứ để chứng minh quan hệ cha con để công nhận quan hệ cha – con. Sau khi có Quyết định của tòa án có hiệu lực thì bạn hoặc cha đẻ của cháu đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đã đăng ký khai sinh cho con bạn để thay đổi khai sinh cho con bạn.
>> Bài viết tham khảo thêm:
3. Thủ tục khai sinh con theo họ của bố, khi mẹ chưa ly hôn với chồng cũ?
Thưa luật sư, tôi hiện nay đang chung sống với chồng cũ (người nước ngoài) và chưa hoàn tất việc ly hôn. Trong thời gian qua, khi về Việt Nam sống, tôi có mang thai và sinh một em bé với người yêu hiện tại, tôi muốn khai sinh cháu theo họ và hộ khẩu của người yêu hiện tại (chưa có gia đình và hộ khẩu riêng) thì phải cần những thủ tục gì? Trường hợp tôi sống với người yêu hiện tại có vi phạm gì không? Xin cảm ơn!
Trả lời:
Căn cứ tại Điểm c khoản 2 Điều 5 quy định cấm:
“c) Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ;”
Như vậy, giữa bạn và mẹ đứa trẻ không tồn tại quan hệ hôn nhân hợp pháp, cho nên con của hai bạn là .
Tùy theo tính chất và mức độ mà hành vi này có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự. Vì vậy, bạn cần chấm dứt quan hệ hôn nhân với người chồng cũ của mình nếu muốn tiếp tục chung sống hợp pháp với người yêu hiện tại của bạn.
Về trình tự, thủ tục để đăng ký khai sinh, xác nhận quan hệ cha – con bạn tham khảo qua bài viết ở trên đã được tư vấn cụ thể.
4. Làm khai sinh cho con theo họ mẹ khi hai vợ chồng đã ly hôn thì có được không?
Xin chào luật sư, ngày 27/02/2019 em có quyết định ly hôn. Ngày 15/03/2019 em sinh em bé. Em muốn làm khai sinh cho con theo họ mẹ nhưng UBND phường nơi em đăng ký trả lời không được. Lý do: Em ly hôn trong thời gian mang thai và quyết định ly hôn của em chưa đủ 300 ngày nên con phải mang họ bố. Nay em muốn làm khai sinh cho con mang họ mẹ có được không và phải thực hiện những thủ tục gì? Chân thành cảm ơn!
Trả lời:
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Xin giấy phép, với nội dung bạn trao đổi bạn có thể tham khảo một số bài viết có nội dung liên quan của Công ty chúng tôi như: Với nội dung bạn yêu cầu chúng tôi xin được tư vấn như sau:
Căn cứ theo quy định của có quy định về Nguyên tắc xác định họ của cá nhân được thực hiện như sau:
“Điều 26. Quyền có họ, tên
1. Cá nhân có quyền có họ, tên (bao gồm cả chữ đệm, nếu có). Họ, tên của một người được xác định theo họ, tên khai sinh của người đó.
2. Họ của cá nhân được xác định là họ của cha đẻ hoặc họ của mẹ đẻ theo thỏa thuận của cha mẹ; nếu không có thỏa thuận thì họ của con được xác định theo tập quán. Trường hợp chưa xác định được cha đẻ thì họ của con được xác định theo họ của mẹ đẻ.
Trường hợp trẻ em bị bỏ rơi, chưa xác định được cha đẻ, mẹ đẻ và được nhận làm con nuôi thì họ của trẻ em được xác định theo họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo thỏa thuận của cha mẹ nuôi. Trường hợp chỉ có cha nuôi hoặc mẹ nuôi thì họ của trẻ em được xác định theo họ của người đó.
Trường hợp trẻ em bị bỏ rơi, chưa xác định được cha đẻ, mẹ đẻ và chưa được nhận làm con nuôi thì họ của trẻ em được xác định theo đề nghị của người đứng đầu cơ sở nuôi dưỡng trẻ em đó hoặc theo đề nghị của người có yêu cầu đăng ký khai sinh cho trẻ em, nếu trẻ em đang được người đó tạm thời nuôi dưỡng.
Cha đẻ, mẹ đẻ được quy định trong Bộ luật này là cha, mẹ được xác định dựa trên sự kiện sinh đẻ; người nhờ mang thai hộ với người được sinh ra từ việc mang thai hộ theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình.
3. Việc đặt tên bị hạn chế trong trường hợp xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác hoặc trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự quy định tại Điều 3 của Bộ luật này.
Tên của công dân Việt Nam phải bằng tiếng Việt hoặc tiếng dân tộc khác của Việt Nam; không đặt tên bằng số, bằng một ký tự mà không phải là chữ.
4. Cá nhân xác lập, thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự theo họ, tên của mình.
5. Việc sử dụng bí danh, bút danh không được gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác.”
Như vậy, căn cứ theo quy định của thì họ của cá nhân được xác định là họ của cha đẻ hoặc họ của mẹ đẻ theo thỏa thuận của cha mẹ, nếu không có thỏa thuận thì họ của con được xác định theo tập quán.
Như thông tin bạn cung cấp Ngày 27/02/2019 bạn có quyết định ly hôn đến ngày 15/03/2019 bạn sinh em bé. Vì vậy, căn cứ theo quy định của có quy định xác định cha, mẹ theo Điều 88, như vậy, theo nguyên tắc xác định cha, mẹ thì bạn có thai trong thời kỳ hôn nhân và sinh ra trong thời hạn 300 ngày kể từ thời điểm chấm dứt hôn nhân được coi là con chung của vợ chồng.
Trường hợp này bạn muốn để con mang họ của bạn thì bạn phải thỏa thuận với chồng cũ về việc này và có văn bản thỏa thuận của hai bố mẹ, trường hợp bạn và chồng cũ không thỏa thuận được thì nguyên tác xác định họ cho con dựa vào tập quán. Mà tập quán ở Việt Nam thông thường áp dụng việc lấy họ cha làm họ cho con.
5. Tư vấn khai sinh cho con theo họ mẹ và ?
Xin chào luật sư, em có câu hỏi muốn nhờ luật sư tư vấn: Em kết hôn từ tháng 07/2014, nhiều lần gia đình chồng gây khó khăn, mâu thuẫn đuổi em về nhà mẹ sau 02 tháng kết hôn.
Chồng em cũng theo em về nhà mẹ đẻ nhưng được 02 tháng thì về nhà bên kia ở luôn, còn có lần qua nhà em đập phá, xô xát đòi ly hôn nhưng em không đồng ý vì em đang mang thai được hơn 03 tháng. Kể từ đó đến nay đã hơn 07 tháng không có ai bên nhà chồng hỏi thăm em lời nào dù lúc em sinh con đã nhiều lần cho hay nhưng không ai quan tâm tới. Nay em muốn làm khai sinh cho con theo họ mẹ được không? Phần khai tên cha em có thể để trống không? Em dự định ly hôn thủ tục thế nào? Quyền lợi ra sao?
Em xin chân thành cảm ơn!
Người gửi: M.T
Trả lời:
Về quyền khai sinh con theo họ mẹ:
Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 4 hướng dẫn Luật hộ tịch như sau:
“Điều 4. Xác định nội dung đăng ký khai sinh, khai tử
1. Nội dung khai sinh được xác định theo quy định tại Khoản 1 Điều 14 của Luật Hộ tịch và quy định sau đây:
a) Họ, chữ đệm, tên và dân tộc của trẻ em được xác định theo thỏa thuận của cha, mẹ theo quy định của pháp luật dân sự và được thể hiện trong Tờ khai đăng ký khai sinh; trường hợp cha, mẹ không có thỏa thuận hoặc không thỏa thuận được, thì xác định theo tập quán; “
Như vậy, theo quy định của pháp luật nói trên thì trong mọi trường hợp khi đăng ký khai sinh cho con, hoàn toàn có thể đăng ký theo họ cha hoặc họ mẹ miễn là nó đúng theo phong tục tập quán nơi cha mẹ đứa trẻ sinh sống hoặc đúng theo sự thỏa thuận của cha mẹ.
Trong trường hợp của bạn, bạn hoàn toàn có thể khai sinh cho con theo họ của mình sau khi đã thỏa thuận thống nhất với cha của đứa bé.
Phần khai tên cha có thể để trống không?
Bạn có thai và sinh con trong thời điểm hôn nhân giữa bạn và chồng đang có giá trị pháp lý. Theo khoản 1 điều 88 về việc xác định cha, mẹ cho con được quy định như sau:
“Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng.”
Dù đã có những hành vi không phù hợp với chuẩn mực đạo đức nhưng pháp luật không tước quyền làm cha của chồng bạn. Vì vậy, việc bạn làm giấy khai sinh cho đứa bé mà không có tên bố đẻ là không phù hợp với quy định của pháp luật.
Về thủ tục ly hôn:
Như bạn trình bày, sau khi kết hôn hai bạn đã nảy sinh mâu thuẫn và xảy ra xô xát ngay cả khi bạn đang có thai. Như vậy, có thể xem như mục đích của hôn nhân đã không đạt được, quan hệ hôn nhân đã ở vào tình trạng trầm trọng. Khi yêu cầu tòa án giải quyết việc ly hôn, bạn nên cần cung cấp các chứng cứ thỏa mãn các điều kiện như trên để Tòa xem xét, chấp nhận yêu cầu xin ly hôn của bạn.
Hồ sơ xin ly hôn bao gồm:
– ;
– Giấy CMND (Hộ chiếu); Hộ khẩu (có chứng thực bản sao);
– Bản chính giấy chứng nhận kết hôn;
– Bản sao giấy khai sinh con (nếu có con);
– Bản sao chứng từ, tài liệu về quyền sở hữu tài sản (nếu có tranh chấp tài sản).
Thời hạn giải quyết: Từ 04 đến 06 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án.
Thẩm quyền giải quyết:
– Nếu đơn phương xin ly hôn thì Toà án Nhân dân quận, huyện nơi bị đơn đang cư trú (nơi thường trú hoặc nơi tạm trú) có thẩm quyền giải quyết.
– Nếu thuận tình ly hôn thì các bên có thể lựa chọn toà án nơi một trong hai bên đang cư trú để giải quyết.
Về án phí: Án phí ly hôn theo quy định của pháp luật là 300.000 Việt Nam đồng. Nếu có liên quan đến việc chia tài sản thì bạn phải chịu thêm mức án phí tương ứng tỉ lệ với tài sản được chia theo quy định của pháp luật theo quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành.
Về quyền lợi sau khi ly hôn:
– Quyền về tài sản: Vợ chồng bạn có thể tự thỏa thuận về việc chia tài sản chung, nếu không tự thỏa thuận được thì có thể yêu cầu Tòa án giải quyết theo quy định Điều 59 .
– Quyền nuôi con: Căn cứ Điều 81 thì về nguyên tắc con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con và bạn có quyền yêu cầu chồng mình thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con. Mức cấp dưỡng do các bên thỏa thuận căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
Tham khảo liên quan:
1.
2.
3.
4.
Trân trọng./.
Bộ phận tư vấn pháp hôn nhân – Minh Khuê
