Một trong những lĩnh vực có nhiều hành vi xâm phạm bản quyền nhất là vấn đề phô tô sách đã phát hành hợp pháp mà không được phép của cơ quan phát hành cũng như của tác giả cuốn sách đó. Luật sư tư vấn và giải đáp các vấn đề pháp lý liên quan đến vấn đề xâm phạm bản quyền sách, truyện, báo chí
Mục lục bài viết
1. Photo sách có vi phạm bản quyền tác giả không ?
Thưa luật sư, em đang kinh doanh photocopy có đăng ký giấy phép kinh doanh và các thủ tục cần thiết. Vài ngày trước có mấy anh bên ủy ban qua kiểm tra có nhắc nhở em không được photo các tài liệu có bản quyền của nhà xuất bản. Nhưng thường em photo tài liệu từ giáo trình của giáo viên hoặc học sinh đem lại chứ không photo từ sách ra. Bên ủy ban nói cũng không được phép photo như vậy.
Nếu vi phạm sẽ bị phạt. Xin luật sư tư vấn giúp em như vậy em có vi phạm bản quyền tác giả không?
Cảm ơn!
Luật sư tư vấn:
Căn cứ Khoản 6 Điều 1 quy định như sau:
“6. Điều 25 được sửa đổi, bổ sung như sau:
Điều 25. Các trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao
1. Các trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao bao gồm:
a) Tự sao chép một bản nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân;
b) Trích dẫn hợp lý tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để bình luận hoặc minh họa trong tác phẩm của mình;
c) Trích dẫn tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để viết báo, dùng trong ấn phẩm định kỳ, trong chương trình phát thanh, truyền hình, phim tài liệu;
d) Trích dẫn tác phẩm để giảng dạy trong nhà trường mà không làm sai ý tác giả, không nhằm mục đích thương mại;
đ) Sao chép tác phẩm để lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu;
e) Biểu diễn tác phẩm sân khấu, loại hình biểu diễn nghệ thuật khác trong các buổi sinh hoạt văn hoá, tuyên truyền cổ động không thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào;
g) Ghi âm, ghi hình trực tiếp buổi biểu diễn để đưa tin thời sự hoặc để giảng dạy;
h) Chụp ảnh, truyền hình tác phẩm tạo hình, kiến trúc, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng được trưng bày tại nơi công cộng nhằm giới thiệu hình ảnh của tác phẩm đó;
i) Chuyển tác phẩm sang chữ nổi hoặc ngôn ngữ khác cho người khiếm thị;
k) Nhập khẩu bản sao tác phẩm của người khác để sử dụng riêng.
2. Tổ chức, cá nhân sử dụng tác phẩm quy định tại khoản 1 Điều này không được làm ảnh hưởng đến việc khai thác bình thường tác phẩm, không gây phương hại đến các quyền của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả; phải thông tin về tên tác giả và nguồn gốc, xuất xứ của tác phẩm.
3. Các quy định tại điểm a và điểm đ khoản 1 Điều này không áp dụng đối với tác phẩm kiến trúc, tác phẩm tạo hình, chương trình máy tính.”
Theo quy định trên thì việc photo sách là một hình thức sao chép tác phẩm. Và việc sao chép tác phẩm chỉ không phải xin phép và không phải trả tiền khi:
“Tự sao chép một bản nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân” và “Sao chép tác phẩm để lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu”.
Ở trường hợp của bạn thì bạn đang kinh doanh hàng photocopy có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh tức là photo sách với mục đích vì lợi nhuận. Như vậy trường hợp của bạn không thuộc các trường hợp được miễn xin phép và trả tiền. Vì vậy, bạn photo sách như vậy là đã vi phạm bản quyền.
Vì vậy, việc cơ quan có thẩm quyền yêu cầu bạn không được photo các tài liệu có bản quyền của nhà xuất bản như vậy là đúng.
2. Có bị phạt khi vi phạm bản quyền tác giả tác phẩm truyện tranh ?
Xin chào luật sư, Công ty tôi có một họa sĩ thiết kế các nhân vật trong truyện tranh nhưng hiện tại thì họa sĩ đó đã nghỉ việc và sang một công ty đối thủ để làm việc và nhân viên đó đã sử dụng những hình ảnh nhân vật đã thiết kế khi làm ở công ty tôi. Họa sĩ đó có vi phạm bản quyền không?
Trả lời:
Trước hết là xét đến việc công ty đã đăng ký bản quyền cho tác phẩm đó hay chưa.
Nếu công ty chưa đăng ký bản quyền tác giả cho tác phẩm đó thì chúng ta sẽ dựa theo thoản thuận trong hợp đồng khi công ty bạn ký hợp đồng lao động với họa sĩ đó. Nếu trong hợp đồng có điều khoản nêu rõ về việc sử dụng hình ảnh do họa sĩ thiết kế là thuộc về công ty và người họa sĩ đó có quyền sử dụng hình ảnh vào việc khác hay không.
Khi Công ty đã đăng ký bản quyền tác giả cho tác phẩm đó thì Công ty sẽ là chủ sở hữu, họa sĩ sẽ là tác giả của tác phẩm truyện tranh này. Tác giả sẽ có đầy đủ quyền nhân thân khi tác phẩm đó được sáng tạo ra và chủ sở hữu sẽ có quyền tài sản khi tác phẩm đã được đăng ký bản quyền tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Quyền nhân thân và quyền tài sản được quy định tại điều 19 và điều 20 của :
Điều 19: Quyền nhân thân
Quyền nhân thân bao gồm các quyền sau đây:
1. Đặt tên cho tác phẩm;
2. Đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng;
3. Công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm;
4. Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.
Điều 20: Quyền tài sản
1. Quyền tài sản bao gồm các quyền sau đây:
a) Làm tác phẩm phái sinh;
b) Biểu diễn tác phẩm trước công chúng;
c) Sao chép tác phẩm;
d) Phân phối, nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao tác phẩm;
đ) Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác;
e) Cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính.
2. Các quyền quy định tại khoản 1 Điều này do tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện theo quy định của Luật này.
3. Tổ chức, cá nhân khi khai thác sử dụng một, một số hoặc toàn bộ các quyền quy định tại khoản 1 Điều này và khoản 3 Điều 19 của Luật này phải xin phép và trả tiền nhuận bút, thù lao các quyền lợi vật chất khác cho chủ sở hữu quyền tác giả.
Do đó, họa sĩ đó chỉ có quyền nhân thân như điều 19 bao gồm quyền đặt tên, đứng tên trên tác phẩm, quyền công bố hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm… chứ không có các quyền tài sản. Ở đây, họa sĩ sử dụng tác phẩm mà trong quá trình làm việc công ty bạn đã giao nhiệm vụ thiết kế hình ảnh nhân vật và Công ty bạn là chủ sở hữu thì họa sĩ đã vi phạm quyền tác giả của chủ sở hữu là Công ty cụ thể là sao chép tác phẩm mà không được sự đồng ý, cho phép của chủ sở hữu và không trả tiền thù lao cho việc sử dụng tác phẩm đó. Do đó, họa sĩ sẽ bị xử phạt hành chính về hành vi vi phạm quyền tác giả theo quy định tại điều 18 của
Điều 18. Hành vi xâm phạm quyền sao chép tác phẩm
1. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 35.000.000 đồng đối với hành vi sao chép tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.
2. Biện pháp khắc phục hậu quả:
Buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm dưới hình thức điện tử, trên môi trường internet và kỹ thuật số hoặc buộc tiêu hủy tang vật vi phạm đối với hành vi quy định tại Khoản 1 Điều này.
Do đó, Họa sĩ có thể sẽ bị xử phạt hành chính là phạt tiền từ 15.000.000 đến 35.000.000 đồng đối với hành vi sao chép tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả. Công ty bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu họa sĩ đó dừng hành vi vi phạm quyền tác giả và dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm quyền tác giả.
3. Có vi phạm bản quyền khi dịch một tác phẩm văn học sang tiếng Việt hoặc làm phụ đề phim nước ngoài đăng lên mạng ?
Thưa luật sư, em cần tư vấn về quyền tác giả: em muốn hỏi là việc dịch 1 tác phẩm văn học sang tiếng việt hoặc làm phụ đề phim nước ngoài rồi đăng tải trên mạng có bị coi là xâm phạm quyền tác giả không ạ ?
Cảm ơn Công ty.
Luật sư trả lời:
Cảm ơn câu hỏi của quý khách, Minh Khuê xin tư vấn cho anh/chị như sau:
Khoản 7 Điều 28 , () quy đinh như sau:
“…7. Làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh, trừ trường hợp quy định tại điểmi khoản 1 Điều 25 của Luật này…”
Và Khoản 8 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuê năm 2005, sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy đinh như sau:
“..8. Tác phẩm phái sinh là tác phẩm dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, tác phẩm phóng tác, cải biên, chuyển thể, biên soạn, chú giải, tuyển chọn…”
Do đó, nếu như bạn có dự định “dịch 1 tác phẩm văn học sang tiếng việt hoặc làm phụ đề phim nước ngoài rồi đăng tải trên mạng” mà chưa xin phép tác giả/chủ sở hữu tác phẩm thì có thể bạn sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009. Vậy nên trước khi sử dụng bạn nên cân nhắc lại.
4. Mức phạt vi phạm bản quyền được quy định như thế nào ?
Chào Luật sư, có thể cho tôi hỏi về mức xử phạt của vi phạm bản quyền là như thế nào ạ? Cám ơn.
Cảm ơn câu hỏi của bạn, Minh Khuê xin tư vấn như sau:
Bạn không nói rõ vi phạm bản quyền như thế nào do đó chúng tôi không thẻ trao đổi với bạn cụ thể được. Trong trường hợp này, bạn có thể tham khảo quy định tại Nghị định 131/2013/NĐ-CP hướng dẫn () quy định về xử phạt vi phạm hành chính quyền tác giả, quyền liên quan.
Ngoài ra, Điều 170a Bộ luật Hình sự năm 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định về trách nhiệm hình sự khi xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan như sau:
“Điều 170a. Tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan
1. Người nào không được phép của chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan mà thực hiện một trong các hành vi sau đây xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan đang được bảo hộ tại Việt Nam với quy mô thương mại, thì bị phạt tiền từ năm mươi triệu đồng đến năm trăm triệu đồng hoặc cải tạo không giam giữ đến hai năm:
a) Sao chép tác phẩm, bản ghi âm, bản ghi hình;
b) Phân phối đến công chúng bản sao tác phẩm, bản sao bản ghi âm, bản sao bản ghi hình.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ bốn trăm triệu đồng đến một tỷ đồng hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm:
a) Có tổ chức;
b) Phạm tội nhiều lần.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ hai mươi triệu đồng đến hai trăm triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.”
Trên đây là tư vấn của Xin giấy phép về Mức phạt vi phạm bản quyền ?. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ bộ phận luật sư gọi ngay số: để được giải đáp.
Rất mong nhận được sự hợp tác!
Trân trọng./.
Bộ phận tư vấn pháp luật Sở hữu trí tuệ – Công ty luật Minh Khuê
